Brodawki na narządach płciowych, czyli tzw. kłykciny kończyste, są spowodowane infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Mimo że są to zmiany łagodne, to często stanowią poważnym problem estetyczny zmuszający pacjentów do wizyty u lekarza. Najskuteczniejszą metodą leczenia jest usunięcie kłykcin za pomocą skalpela czy powtarzanych zabiegów, np. laseroterapii. Niestety choroba ma charakter nawrotowy i zmiany w wielu przypadkach pojawiają się ponownie po kilku miesiącach czy latach od ich wycięcia.
Jak dochodzi do zakażenia wirusem HPV?
Wirus HPV to przedstawiciel rodziny papillomawirusów. Wyróżniamy nawet 100 podtypów tego patogenu, z których część, np. 16 i 18, wykazuje potencjał onkogenny, podczas gdy inne, głównie 6 i 11, odpowiadają za pojawienie się łagodnych i niegroźnych, ale jednocześnie nieestetycznych brodawek.
Zakażenie HPV rozprzestrzenia się drogą płciową, zwłaszcza przy okazji przygodnych kontaktów seksualnych. Pamiętajmy, że zastosowanie mechanicznego zabezpieczenia w postaci prezerwatywy znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia.
Co to są kłykciny kończyste?
Jak już wspomniano, za wystąpienie na narządach płciowych płaskich lub uszypułowanych brodawek, czyli tzw. kłykcin kończystych, odpowiadają przede wszystkim typy 6 i 11. Są to zmiany zupełnie łagodne, ponieważ stanowią jedynie miejscowy przerost naskórka. Mogą one wystąpić nawet kilka miesięcy po zakażeniu.
U kobiet kłykciny lokalizują się przede wszystkim na wargach sromowych, wzgórku łonowym, w pochwie czy w okolicach odbytu, u mężczyzn natomiast w cewce moczowej, na napletku i żołędzi. Są niebolesne, czasem pacjenci odczuwają nieznaczny świąd. Niestety w przypadku dużych zmian może dochodzić do ocierania ich powierzchni, np. podczas chodzenia, i powstawania bolesnych nadżerek.
Jak diagnozuje się kłykciny kończyste?
Zmiany brodawkowate spowodowane zakażeniem wirusem HPV są na tyle charakterystyczne, że lekarz najczęściej rozpoznaje je gołym okiem bez konieczności użycia sprzętu specjalistycznego. Oczywiście zawsze należy przeprowadzić również dokładne badanie wziernikiem, aby upewnić się, czy zmiany nie rozsiały się także w pochwie lub na szyjce macicy. U osób uprawiających analne stosunki płciowe należy też dokładnie obejrzeć okolice odbytu, a w razie potrzeby również śluzówkę odbytnicy, np. w badaniu wziernikowym kanału odbytu. Co ważne, nieestetycznym zmianom na narządach płciowych nie towarzyszą żadne objawy ogólnoustrojowe, takie jak złe samopoczucie czy stany podgorączkowe.
Do ostatecznego postawienia diagnozy kłykcin nie jest wymagane przeprowadzenie badania wirusologicznego. W razie jakichkolwiek wątpliwości pobiera się wycinek do badania histopatologicznego.
Leczenie kłykcin kończystych
Mimo że kłykciny kończyste są niegroźnymi zmianami łagodnymi, to dla większości pacjentów stanowią poważny problem kosmetyczny. Dodatkowo jeśli osiągną spore rozmiary, mogą np. uciskać ujście cewki moczowej i powodować problem z oddawaniem moczu, a u mężczyzn także stulejkę, czyli trudności z odprowadzeniem napletka.
Najpopularniejszym i najskuteczniejszym sposobem leczenia jest ich usuwanie z zastosowaniem krioterapii, laseroterapii czy elektrokoagulacji lub po prostu chirurgicznego cięcia. W najbardziej nasilonych przypadkach przed zabiegiem włącza się również leki stymulujące układ odpornościowy do walki z wirusem czy miejscowe leki hamujące podziały komórkowe, aby zapobiec dalszemu rozrostowi zmian.
Niewłączenie leczenia może skutkować samoistnym zanikiem zmian, ale dzieje się to stosunkowo rzadko. Jednocześnie wycięcie chirurgiczne nie gwarantuje, że zmiany już się nie pojawią, bo u większości pacjentów mają one charakter nawrotowy.
Więcej przeczytasz na stronie TantumRosa.
Bibliografia:
[1] Pod red. Bręborowicz G.H., Położnictwo i ginekologia tom 1 i 2, wyd. PZWL, Warszawa 2015.
[2] Pod red. Kaszuba A., Adamski Z., Dermatologia. Poradnik lekarza praktyka, wyd. Czelej, Lublin 2012.
[3] Pod red. Jabłońska S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, wyd. PZWL, Warszawa 2010.
