Cephalgia, czyli ból głowy, jest dolegliwością, z którą spotyka się większość ludzi w ciągu swojego życia. Przyczyny tego nieprzyjemnego stanu są złożone i zwykle trudne do uchwycenia. Ból głowy sklasyfikowano jako pierwotny i wtórny. Bolesność pierwotna ma zazwyczaj niejasną etiologię, jest również powszechniejsza od bólów wtórnych. Uchwytne, a zarazem rzadkie, powody cephalgi to zmiany w obrębie głowy takie jak: półpasiec, krwiaki, uszkodzenia mechaniczne czaszki, guzy mózgu i inne.
Pierwotne bóle głowy
Pierwotne bóle głowy podzielono na trzy główne kategorie, każda z nich zawiera dolegliwości o wspólnych objawach oraz spowodowane charakterystyczną nieprawidłowością. Podział obejmuje:
- Napięciowe bóle głowy
- Migreny
- Przewlekłe bóle głowy
Ze względu na heterogenność etiologii pierwotnej bolesności w obrębie głowy wiele stanów chorobowych, związanych z bólem, nie mieści się wśród tych trzech typów, zakwalifikować je można jako inne pierwotne bóle głowy.
Napięciowe bóle głowy – najczęstszy, trudny do identyfikacji ból głowy, podobny fenotypowo do migreny. Podejrzewa się, że patomechanizm bólu polega na samoistnym skurczu mięśni głowy. Ból ma zwykle charakter tępy i uciskający, może trwać latami w formie ataków lub epizodycznego pogorszenia stanu zdrowia. Zdarzają się przypadki światłowstrętu i nudności. Czynnikiem pozwalającym odróżnić napięciowy ból głowy od migreny jest odpowiedź na leczenia tryptanami. Migrena odpowiada zwykle na leczenie tą grupą leków, napięciowe bóle głowy nie.
Migrena – to druga najczęstsza przyczyna pierwotnego bólu głowy. Dotyczy około 10% populacji, częściej kobiet niż mężczyzn. Zakłada się, że ból wywodzi się ze zmian naczyniowych lub neuronalnych. Patomechanizm polega prawdopodobnie na skurczu małych naczyń głowy lub nadmiernym pobudzeniu zwoju nerwu czaszkowego piątego – trójdzielnego. W niektórych przypadkach napadowi choroby towarzyszy aura – zespół dodatkowych objawów wegetatywnych następujących jeszcze przed uderzeniem bólu.
Przewlekłe bóle głowy – trudne do klasyfikacji bóle, mającą wspólną cechę pod postacią bólów częstszych niż 15 razy w miesiącu. Mogą mieć charakter migrenowy, bolesności połowy głowy i wiele innych.
Leczenie bólu głowy
Leczenie pierwotnego bólu głowy jest problemem często trudnym do opanowania bez profesjonalnej opieki zdrowotnej. Najlepiej poznaną chorobą, za czym idzie najbardziej celowane leczenie, jest migrena. Leki takie jak tryptany lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) pozwalają na okresowe zmniejszanie dyskomfortu związanego z chorobą. Najnowsze, eksperymentalne leczenie opiera się na lekach biologicznych takich jak przeciwciało erenumab.
Dane na temat skuteczności terapią biologiczną dają nadzieję na poprawę zdrowia cierpiącym na migrenę. Podstawą terapii większości bóli głowy są leki z grupy NLPZ , np. z zawierające deksketoprofen. Działa szybko przeciwbólowo i można go bowiem stosować na pusty żołądek.
Skuteczne leczenie przeciwbólowe wymaga często porad specjalistycznych, diagnostyki lekarskiej i zmiany trybu życia na bardziej prozdrowotny. Ból głowy może być pierwszym objawem groźnych chorób, nie należy go zatem bagatelizować.