Jama ustna to pierwszy odcinek przewodu pokarmowego, odpowiedzialny za wstępne trawienie cukrów, rozdrabnianie i nawilżanie pożywienia, artykulację dźwięków oraz stanowi pierwszą linię obrony przed drobnoustrojami. Pełnienie tak wielu ważnych funkcji sprawia, że jakakolwiek nieprawidłowość w obrębie jamy ustnej może powodować istotne zaburzenia.
Urazy i uszkodzenia mechaniczne
Drobne rany, zadrapania i podrażnienia to bardzo popularnie występujące zmiany w jamie ustnej. Bardzo często powstają na skutek nieprawidłowo dobranych protez zębowych, noszenia aparatów ortodontycznych, zbyt intensywnego szczotkowania oraz przypadkowego przygryzania. Ponadto mogą być spowodowane przez poparzenia gorącymi napojami bądź posiłkami lub wynikać z nieprawidłowości w ukształtowaniu zgryzu. Szczególnie na uszkodzenia podatna jest delikatna błona śluzowa na wewnętrznej powierzchni policzków oraz dno jamy ustnej. Pierwszym objawem urazu w jamie ustnej jest ból i krwawienie z miejsca zranienia. Natomiast powtarzające się urazy mogą utrwalać się na powierzchni błon śluzowych w postaci nieregularnych zgrubień, bliznowacenia i rogowacenia. Aby ograniczyć powstawanie tego rodzaju uszkodzeń, zaleca się ostrożne postępowanie podczas higieny jamy ustnej, stosowanie odpowiednio dobranych protez zębowych oraz preparatów witaminowych wzmacniających śluzówkę jamy ustnej.
Afty
Są to zmiany o charakterze nadżerkowym, występujące na powierzchni błony śluzowej policzków, języka i podniebienia, otoczone brzegiem zapalnym. Towarzyszy im duża bolesność podczas mówienia i spożywania pokarmów. Owrzodzenia mogą powstawać na tle przewlekłego stresu, zmian hormonalnych, niedoborów witaminowych (głównie B12, kwasu foliowego i żelaza) oraz przy niedoborach odporności. Afty zwykle ustępują w przeciągu 7 dni, ale mają tendencje do nawracania nawet kilka razy w roku. W przypadku gdy owrzodzenia utrzymują się dłużej i trudno się goją, należy skierować się do lekarza. Tego rodzaju zmiany wymagają odpowiedniego postępowania, które przyspieszy gojenie i będzie działać łagodząco. Rozwiązaniem może być zastosowanie specjalnego preparatu na owrzodzenia. Odpowiednio dobrany preparat szybko złagodzi ból i dyskomfort oraz przyspieszy gojenie owrzodzenia. Dobranie formy preparatu ( płyn, żel lub spray) do rodzaju i umiejscowienia zmiany też może mieć wpływ na efekt terapii.
Bolesne dziąsła
Jednym z częstszych dolegliwości są krwawiące i bolesne dziąsła. Takie objawy mogą wynikać z procesów zapalnych toczących się w obrębie przyzębia i sugerować choroby dziąseł. Najczęściej spowodowane są przez nieprawidłową higienę jamy ustnej, w wyniku której w niedostatecznie wyczyszczonych przestrzeniach zębowych namnażają się bakterie odpowiedzialne za proces zapalenia. Dodatkowo czynnikiem wyzwalającym może być nieprawidłowa dieta, palenie tytoniu, alkohol i inne używki, uwierające protezy zębowe, zmiany hormonalne i niektóre leki. Aby uniknąć tego rodzaju dolegliwości należy poprawić kwestie higieny, poprzez szczotkowanie zębów co najmniej 2 razy dziennie, nitkowanie oraz stosowanie dezynfekujących płukanek. Zaleca się także kontrolne wizyty stomatologiczne celem kontroli stanu płytki nazębnej i usunięcia nadmiaru zgromadzonego kamienia nazębnego.
